o parafii

O parafii…

Początki

Historia powstania kościoła w Gomulinie sięga początku wieku XVII. W 1619 r. ówczesny dziedzic Gomulina, podstoli gostyński Mikołaj Tarnowski herbu Jelita i jego żona Katarzyna z Koniecpolskich, przenieśli do Gomulina z Koniecpola nad Pilicą stojący tam drewniany kościół i postawili go na końcu parku dworskiego na polanie obok kilkusetletniego wiązu (drzewo to przetrwało do 1987 r.). W kościele tym umieszczono relikwie św. Mikołaja Biskupa, które były podarunkiem królowej Bony. W ten sposób świątynia otrzymała swojego patrona.

Wygląd kościoła

Z zachowanego rysunku kościoła można dowiedzieć się, jak on wyglądał. Ta niewielka świątynia zbudowana była z drzewa modrzewiowego, wykonana na zrąb, z jedną nawą i węższym od niej prezbiterium zamkniętym poligonalnie. Pokryta była dwuspadowym dachem poszytym słomą, z wieżyczką na sygnaturkę na dachu nawy. Nieopodal kościoła stała dzwonnica zbudowana na kształt słupa, oszalowana deskami, kryta wysokim słomianym dachem.

Dzieje kościoła w XVII – XIX w.

Jeszcze w tym samym 1619 r. świątynia została kanonicznie erygowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego – jako kościół filialny piotrkowskiej fary. Natomiast 7 kwietnia 1631 r. świątynia ta staje się parafią – erygowania dokonuje wówczas arcybiskup gnieźnieński Jan Wężyk. 29 czerwca 1631 r. biskup sufragan płocki, Stanisław Starczewski, dokonał konsekracji kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, Świętych Michała Archanioła, Mikołaja i Katarzyny.

Z upływem czasu świątynia uległa znacznemu zniszczeniu w wyniku tego w latach 1823 – 1866 była całkowicie zamknięta. W tym okresie nabożeństwa odprawiano w zakrystii. W 1870 r. paulin Bazyli Nowicki pełniący obowiązki proboszcza w Gomulinie, rozpoczął starania o budowę nowej świątyni. Były to jednak czasy zaborów, a w zaborze rosyjskim katolikom nie wolno było budować kościołów. Ksiądz Nowicki udał się więc do gubernatora w Piotrkowie i oznajmił mu, że parafianie z Gomulina pragną wybudować świątynię na cześć cara Mikołaja. W tej sytuacji gubernator nie mógł odmówić. W ten sposób w krótkim czasie kościół rozebrano i przystąpiono do gromadzenia potrzebnych do budowy funduszy i materiałów. Sama budowa trwała niecałe 4 lata od 1871 do 1874 r. W 1871 r. odbyło się poświęcenie fundamentów pod nowy obecny kościół przez księdza Jana Jakubowskiego, miejscowego dziekana, a w dniu 5 września 1872 r. poświęcony został kamień węgielny przez proboszcza parafii Pajęczno. Kościół wybudowano według projektu Symforiana Szpadkowskiego ze składek parafian trzech wsi: Gomulina, Cisowej i Zaborowa, a także z dobrowolnych datków okolicznych włościan i dworów szlacheckich. Budowę ukończono w 1874 r. i w tymże roku kościół został poświęcony przez księdza dziekana Jakubowskiego. Konsekracji zaś w 1875 r. dokonał Tomasz Kuliński, biskup salatański, administrator i wikariusz apostolski diecezji kieleckiej. Do nowej świątyni ze starego kościoła przeniesiono wiele sprzętów, w tym dwa ołtarze z nastawami rokokowymi. W tym czasie powstała również plebania, organistówka i dom dla służby kościelnej.

Kościół dzisiaj

Kościół stoi do dnia dzisiejszego, jest on murowany, również jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym półkoliście, z wieżą na południe. Podczas I wojny światowej w 1916 r. w wyniku działań artylerii austro-węgierskiej został on uszkodzony przez pocisk i poważnie zniszczony. W 1917 r. poddano go gruntownej odnowie dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Romana Borowskiego. W czasie trwania I wojny światowej austriaccy żołnierze skradli z kościoła relikwie św. Mikołaja. Jednak w 2000 r. za sprawą ks. prałata Mariana Wiewiórowskiego, proboszcza parafii Gomulin, sprowadzono z Barii we Włoszech do gomulińskiego kościoła relikwię św. Mikołaja Biskupa, patrona parafii.

Zabytki

Obecnie w świątyni znajduje się wiele cennych przedmiotów. Ich fundatorem była rodzina Tarnowskich, a wśród nich można wymienić:

  • Obraz Matka Boska z Dzieciątkiem – pochodzi z XVII w., styl barokowy, malowany na płótnie naklejonym na deskę; widoczne są tylko twarze i dłonie postaci, ponieważ resztę zasłania drewniana, złocona sukienka; obraz ten odnowiono w 1992 r.,
  • Obraz Niepokalane Poczęcie NMP – obraz olejny na płótnie w stylu rokokowym z drugiej połowy XVII w.,
  • Obraz Św. Mikołaja – wykonany w pierwszej połowie XVII w., styl barokowy, malowany olejno na płótnie,
  • Obraz Św. Antoni Padewski z Dzieciątkiem – pochodzi z drugiej połowy XVII w. , olejny na płótnie, późny barok,
  • Obraz Św. Wojciech – wiek XVII, późny barok, olejny na płótnie,
  • Krucyfiks – złocony z drewna, polichromia, z drugiej połowy XVII w. – rokoko,
  • Monstrancja – ufundowana w 1708 r. przez Alberta Tarnowskiego, jest stopem miedzi, złoconym, trybowanym, ze srebrną glorią,
  • Kielich mszalny z 1698 r.,
  • Portrety trumienne członków rodziny Tarnowskich: jeden z nich to popiersie szlachcica w stroju z XVII w. , pochodzący z baroku, olejny na blasze, zaś drugi, również olejny na blasze, pochodzący z 1666 r. to popiersie szlachcica łysego z wąsami.

W kościele znajduje się również figura św. Rocha, przeniesiona tam z kaplicy cmentarnej. Jest to ciekawa rzeźba wykonana z drzewa lipowego. Swym wyglądem przypomina alzackiego lub tyrolskiego eleganta. Wspaniałym zabytkiem osiemnastowiecznym jest biały ornat z kolumną haftowaną barwnym jedwabiem, na srebrnym tle widnieje wzór złożony z dużych kwiatów, połączonych wspólną łodygą i liśćmi.

Dane o parafii

Liczba mieszkańców: około 2000 osób,

Odpust: 6 grudnia – św. Mikołaja, 15 sierpnia – Wniebowzięcia NMP,

Cmentarz: ok. 1 ha poszerzony w 2005 r.,

Plebania: stara plebania wybudowana w 1888 r., nowa murowana – zbudowana w 1981 r.,

Kaplice: kaplica pw. Św. Rocha – znajduje się na cmentarzu,

Formy duszpasterstwa: Żywy Różaniec, II Zakon św. Franciszka,

Proboszczowie w ostatnim 100 – leciu:

  • † ks. Roman Borowski – 1916 – 1926,
  • † ks. Tomasz Migasiewicz – 1926 – 1936,
  • † ks. Józef Marian Borensztedt – 1936 – 1938,
  • † ks. Józef Sulwiński – 1938 – 1945,
  • † ks. Leonard Wideński – 1945 – 1949,
  • † ks. Wacław Wasilewski – 1949 – 1950,
  • † ks. Wacław Breitenwald – 1950 – 1966,
  • † ks. Zygmunt Kilijanek – 1966 – 1967,
  • † ks. Stanisław Malinowski – 1967 – 1968,
  • † ks. Antoni Hampel – 1968 – 1974,
  • ks. Bolesław Kowalczyk – 1974 – 1982,
  • ks. Jan Kozak – 1982 – 1987,
  • ks. Ignacy Wielgus – 1987 – 1992,
  • ks. Józef Świerczyński – 1992 – 1997,
  • ks. Marian Wiewiórowski – 1997 – 2012.
  • ks. Jan Cholewa – 2012 – 2016
  • ks. Tadeusz Koziorowski – 2016 – …

Księża pochodzący z parafii:

  • ks. Piotr Jura – wyświęcony w 1997 r.,
  • ks. Piotr Pirek – wyświęcony w 1999 r.

Zakonnice pochodzące z parafii:

  • s. Janina [Leokadia] Dryżek – 1989 r. – Imienia Jezus,
  • s. Jadwiga [Małgorzata] Łukaszewska – 1990 r. – Miłosierdzia Bożego,
  • s. Małgorzata [Estera] Maślanka – 1991 r. – Imienia Jezus,
  • s. Małgorzata Serafin – 2003 r. – Salezjanka.

Księgi metrykalne ochrzczonych, małżeństw, zmarłych:

  • od 1706 do 1804 r. w języku łacińskim bez spisów alfabetycznych,
  • od 1805 r. w języku polskim, częściowo rosyjskim, mają spis nazwisk w układzie alfabetycznym.

Źródło:

http://www.archidiecezja.lodz.pl,

http://www.spgomulin.eu.interia.pl,

http://www.wikipedia.org,

„Nasza Gmina” Biuletyn Informacyjny Gminy Wola Krzysztoporska.

Opracowanie własne: www.parafiagomulin.pl

Dodaj komentarz